KUBET – สะเทือนวงการ! ชามใบเล็กๆ ขายได้ 918 ล้านบาท เฉลยภาษาจีนที่เขียนไว้ แปลว่าอะไร?

ถอดข้อความบน “ชามจีนโบราณ” ที่ถูกประมูลกว่า 918 ล้านบาท แม้มีขนาดผ่านศูนย์กลางเพียง 11 ซม. แต่เป็นผลงานหายากจากยุครุ่งเรืองราชวงศ์ชิง

วงการประมูลศิลปะสะเทือนเมื่อชามโบราณสมัยจักรพรรดิ “หย่งเจิ้ง” (ค.ศ. 1722–1735) แห่งราชวงศ์ชิง ที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางเพียง 11.4 เซนติเมตร ถูกขายในการประมูลด้วยมูลค่ามหาศาลถึง 25.5 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 918 ล้านบาท เมื่อเดือนเมษายน 2023 ที่ผ่านมา

ชามใบนี้ไม่ใช่แค่งานศิลปะโบราณทั่วไป แต่เป็นหนึ่งในผลงานหายากที่สะท้อนถึงความวิจิตรของงานเครื่องเคลือบจีน เคยผ่านมือเจ้าของระดับตำนาน และสร้างความฮือฮาในแวดวงสะสมมาแล้วหลายปี

ย้อนกลับไปเมื่อปี 2006 ชามใบนี้ถูกซื้อโดย ดร.อลิซ เฉิง (Alice Cheng) นักธุรกิจหญิงเชื้อสายเซี่ยงไฮ้ ในราคาสูงถึง 19.3 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 694 ล้านบาท จากการประมูลของ Christie’s ที่ฮ่องกง ซึ่งในขณะนั้นได้สร้างสถิติใหม่ในเอเชียสำหรับงานศิลปะ และถือเป็นหนึ่งในผลงานเครื่องเคลือบราชวงศ์ชิงที่แพงที่สุดในประวัติศาสตร์

ทั้งนี้ ตามข้อมูลยังระบุด้วยว่า ชามประวัติศาสตร์ใบนี้เคยอยู่ในครอบครองของบุคคลสำคัญมากมาย อาทิ กัปตัน Charles Oswald Liddell นักธุรกิจชาวอังกฤษที่ย้ายมาใช้ชีวิตในจีนตั้งแต่ปี 1877 และนักสะสมหญิงชื่อดัง Barbara Hutton ทายาทแห่งอาณาจักรค้าปลีก Woolworth ซึ่งครอบครองชามนี้นานเกือบสามทศวรรษ

จนกระทั่งปี 2006 ชามจึงตกเป็นของ ดร.อลิซ เฉิง ผู้มีบทบาทในหลายธุรกิจใหญ่ ตั้งแต่น้ำมัน อสังหาริมทรัพย์ เทคโนโลยีสารสนเทศ ไปจนถึงโลจิสติกส์ ซึ่งทำให้ชามใบนี้ยังคงอยู่ในความสนใจของวงการศิลปะและนักสะสมทั่วโลก

รายละเอียดชามโบราณ ความวิจิตรที่สะท้อนกลิ่นอายกวี

ชามดังกล่าวผลิตขึ้นด้วยเทคนิค “ฟาแลง” (Cloisonné enamel) ที่ใช้โลหะทองแดงหรือโลหะผสมเป็นโครง แล้วเคลือบด้วยสีและนำไปเผาในอุณหภูมิสูง เทคนิคนี้เริ่มแพร่หลายในราชสำนักสมัยจักรพรรดิ “คังซี” และกลายเป็นสัญลักษณ์ของงานหัตถศิลป์ชั้นสูงซึ่งใช้เฉพาะในวังหลวง

ลวดลายบนชามได้รับแรงบันดาลใจจากธรรมชาติและศิลปะแบบภาพม้วนของจีน มีทั้งภาพดอกแอปริคอต (สัญลักษณ์ของเดือน 2 ตามปฏิทินจันทรคติ) ต้นหลิว และนกนางแอ่นที่เป็นสัญลักษณ์แห่งโชคลาภและความสำเร็จในการสอบจอหงวน

ด้านหลังของชามยังมีบทกวีจากยุคราชวงศ์หมิงจารึกไว้ว่า “玉剪穿花過，霓裳帶月歸” (หยกพุ่งผ่านดอกไม้, นางฟ้าแห่งจันทร์กลับคืน) เปรียบนกนางแอ่นที่ร่ายรำกลางอากาศเหมือนนักระบำสวรรค์ยามค่ำคืน แสดงถึงความงดงามอันเปี่ยมด้วยกลิ่นอายวรรณศิลป์

เหนือบทกลอนมีตราประทับด้วยหมึกแดง 3 จุด ได้แก่ “佳麗” (งดงาม), “先春” (ฤดูใบไม้ผลิมาก่อน), และ “旭映” (แสงอรุณส่องสะท้อน) ซึ่งสอดคล้องกับเนื้อหาของภาพและบทกลอนได้อย่างลงตัว เพิ่มความงามละมุนและกลิ่นอายวรรณศิลป์ให้เด่นชัดยิ่งขึ้น ในขณะที่ใต้ฐานชาม มีการลงลายมือเขียนด้วยสีน้ำเงินรูปแบบตัวอักษร 宋體 (ซ่งถี่) ในสมัยราชวงศ์ซ่ง ระบุว่า “乾隆年製” (ผลิตในรัชสมัยจักรพรรดิเฉียนหลง)

ผู้เชี่ยวชาญด้านเซรามิกจีนชื่อดัง เรจินา คราล (Regina Krahl) กล่าวว่า ชามใบนี้เป็นตัวแทนของยุคทองแห่งศิลปะลวดลายธรรมชาติในสมัยหย่งเจิ้ง และเป็นหนึ่งในผลงานที่ผลิตขึ้นในช่วงเวลาสั้น ๆ เฉพาะที่กรุงปักกิ่ง โดยขั้นตอนเริ่มจากการผลิตโครงชามที่เมืองจิ่งเต๋อเจิน (Jingdezhen) ก่อนส่งต่อมายังพระราชวังต้องห้ามเพื่อให้ช่างฝีมือหลวงตกแต่งและเผาอีกครั้ง

ปัจจุบัน ชามในลักษณะเดียวกันส่วนใหญ่ถูกจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ชื่อดังระดับโลก มีเพียงไม่กี่ชิ้นเท่านั้นที่ยังอยู่ในครอบครองของนักสะสมเอกชน

•  วันหย่าแม่สามีให้ “ชาม” ย้ำขายตอนลำบาก หอบไปออกรายการดัง รู้มูลค่าช็อกจนตัวสั่น
• เดินสะดุดหินยักษ์ นึกว่า “หมูสามชั้น” ระดมหนุ่มๆ ช่วยขนกลับบ้าน คุ้มค่าแพงมหาศาล!